Een stad die (voorzichtig) danst

Bij Café Banka in de Archipelbuurt begroet de barman zijn gasten joviaal, de gasten elkaar ook. In deze bruine kroeg is het ons kent ons. Het publiek in de houten serre draagt tweedjasjes, witte hardloopschoenen, parelkettingen en strak opgestoken haar. De menukaart is simpel: spareribs, schnitzel, een huisgemaakte gehaktbal. De oude elite schuurt tegen het volkse aan, maar dat is schijn. Wie hier onbeschaamd de gesprekken afluistert, hoort de hele vaderlandse geschiedenis aan zich voorbijtrekken. Den Haag is een stad van wereldjes. Van plekken waar je in en uit kunt dippen om even het idee te krijgen dat je in […]

Een nieuw stadshart voor Den Helder

Den Helder werkt aan een omvangrijke stadsvernieuwing. De geplaagde stad moet weer een stad aan zee worden. Aantrekkelijk voor zowel bewoners als bezoekers. Tegelijkertijd krimpt Den Helder. Voor NL Magazine sprak ik met directeur Robbert Waltmann van Woningstichting over Den Helder, stadsvernieuwing en de noodzaak voor kwaliteit.

Interview Adriaan Geuze: Een grootse traditie van maatwerk

De geschiedenis van de Nederlander en zijn polderland hangen nauw samen. ‘Het maken van nieuw land is een verrukkelijk narratief, dat heeft ons bepaald, het zit in ons DNA’, zegt landschapsarchitect Adriaan Geuze. Met hem sprak ik voor NL Magazine over de betekenis van het Nederlandse landschap, hoe we ermee omspringen, en de noodzaak van een deugdelijke planning. ‘We bejubelen het landschap, maar we wisselen het zonder problemen in als een zonnecel een kwartje meer oplevert.’

Werken aan de productieve stad

In de steden is de woningbouwopgave groot. Ruimte om te verdichten wordt veelal gevonden op (voormalige) bedrijventerreinen. Vooral productie in de stad staat daarmee onder druk. Ook ontwerpers Sebastian van Berkel en Hein Coumou vinden dat steden moeten investeren in ruimte voor bedrijvigheid. Zij onderzochten hoe wonen en werken te combineren zijn in een productieve stad.

Dag van de Architectuur: Grote opgaven, kleine oplossingen

‘Als we zeven jaar niet hebben gebouwd, en de groei van de stad toch hebben weten op te vangen, hoe reëel is dan die grote bouwopgave waar iedereen het over heeft?’ vroeg Adri Duivesteijn zich af bij de opening van de dag van de architectuur. Toch was dat wel waar de dag veelal over ging: Den Haag groeit en moet, om die groei te accommoderen, flink bijbouwen. Maar, zo drukte scheidend wethouder Joris Wijsmuller de aanwezigen op het hart, elk bouwproject moet wel iets toevoegen aan de stad. Kwaliteit boven kwantiteit. Wat dat kan betekenen moest tijdens de dag duidelijk […]

Venlo wendt zich naar de Maas

Voor het juninummer van Blauwe Kamer schreef ik een artikel over de binnenstadsaanpak in middelgrote steden. Wat is nodig om de centra van middelgrote steden levendig te houden? Ik maakte een reportage met aandacht voor Veenendaal, Almelo en Venlo en de rol die het ruimtelijk ontwerp moet spelen.

Column: Thuiskomen

Ik zou kunnen vertellen van de steden die ik deze zomer zag, van de nacht die viel over het onbekende land, van hoe goedkoop het bier was (het was echt heel goedkoop), maar liever vertel ik van het thuiskomen. Van het moment waarop je eigen stad zich weer aan je ontvouwt en alle vertrouwde elementen die al bijna waren losgeweekt zich met kleine weerhaakjes weer vastzetten in je hoofd, nog steviger dan voor je vertrok. Van een afstand de ministerietorens – ik behoor tot die selecte groep van mensen voor wie de paleizen van de ambtenarij een warm gevoel van […]

Column: Mondriaanjaar

Nergens is Den Haag meer zichzelf dan aan zee. Over het strand rollende golven laten grillige patronen achter van schelpen, kwallen en zeewier – en aan de andere kant van de duintoppen doen de mensen hetzelfde. Ze hebben er een stad gebouwd tegen de duinen op, met wijken als door golven op elkaar gedrukt, ogenschijnlijk zonder plan. Een stad die zich uitstrekt langs de kustlijn, met parallel daaraan lange, rechte wegen die uit het niets komen en in het niets eindigen. Waar van boven alles in beweging lijkt, en je telkens als je denkt een patroon te ontwaren aan het […]

Essay Gouden Piramide: Bouwen met flair

‘Een architect levert een gebouw nooit gaaf af’, zegt de architect Van Marle in de roman Bloesemtak van F. Bordewijk. ‘Het is gloednieuw, en de nieuwheid, deugd bij een machine, is de fout van een gebouw. Men moet kunnen vooruitzien hoe een gebouw zou zijn als het klimaat er de laatste hand aan gelegd had.’ Van Marle werkt aan het ontwerp voor een kerk en wentelt zich in de onzekerheid over zijn eigen vermogens als architect.

Wezenloze ruimte

Voor het septembernummer van Blauwe Kamer, waarvoor rijksbouwmeester Floris Alkemade optrad als gasthoofdredacteur, schreef ik een artikel voor het dossier gezonde wijken. In de wijken Bargeres in Emmen en Ypenburg in Den Haag ging ik op zoek naar de rol van en kansen voor gezondheid in ontwerp. Meer over het septembernummer is te vinden op de website van Blauwe Kamer.

De oesters van Jacob

‘Neem wat je wil!’ riep Jacob uit, terwijl ik de mij aangereikte menukaart aannam. Ik was een student planologie van begin twintig, hij was hoofd binnenstadsontwikkeling in Almelo. Even tevoren hadden we ons vergaapt aan een maquette van de nieuwe binnenstad die in Almelo moest verrijzen. In die wereld van schuim was de stad onherkenbaar. Niet omdat alles zo klein was, of zo blauw van kleur – meer omdat de stad zoals we die kenden was uitgewist en vervangen door woontorens en waterlopen. Prachtig zou het worden. Maar zoals op die maquette is het nooit geworden.

Column: Kleine huisjes

Vorige week trok ik door het Groningse Hoogeland. De leegte van het landschap wordt er sporadisch onderbroken door dorpjes die tussen boompartijen schuilen voor de wind. Dorpjes waarvan de fysieke ontwikkeling lijkt gestopt in 1950 en waar je volop kleine huisjes aantreft. Zoals het dorp Kleine Huisjes. Ooit zijn mijn grootouders door een textielfabrikant uit zo’n Gronings huisje geplukt en met de belofte van werk en een groter huis naar het verre Enschede verscheept. Zouden zij nu jong zijn geweest, dan zouden ze het tegenovergestelde hebben gedaan. Want er is maar één ding dat millennials liever schijnen te willen dan […]

Land van verschillende snelheden

In het Jaar van de Ruimte organiseerde ik samen met Emilie Vlieger (Vliegerprojecten) de Ruimteverkenning. Met een groep van dertig jonge ruimtemakers trokken we door vijf uiteenlopende regio’s: Amsterdam, Parkstad, Twente, Eindhoven en Groningen. Wat we aantroffen was een land dat zich steeds meer op verschillende snelheden beweegt. De bevindingen van de Ruimteverkenning zijn samengebracht in een reisverslag en een routekaart, die hier te bekijken zijn. Voor de publicatie was ik auteur en voerde ik de eindredactie. Onderstaand de tekst die ik schreef voor de routekaart. _ Op reis door Nederland zagen we de schoonheid van verschillen. Het coulisselandschap van […]

Column: Gidsstad

Onlangs luisterde ik een interview met de Vlaamse schrijver Joost Vandecasteele. Hij omschreef zichzelf als geografisch transseksueel. Iemand die niet in het verkeerde lichaam, maar op de verkeerde plek geboren is. Dat begreep ik wel. In mijn familie ben ik de enige geboren Almeloër. Het is een rusteloze stad, Almelo. Niet zozeer omdat het leven er zo hectisch is – JC Bloem omschreef de stad ooit als ‘der gaten gatst’ – maar omdat ze maar blijft zoeken naar haar verhaal. Die rusteloosheid sloeg op mij over. Ik verhuisde nog vaak, maar kwam van de stad nooit helemaal los. Na de […]

De nacht van Warschau

Een eenzaam stuk vuurwerk ontplofte voor het Paleis van Cultuur en Wetenschap. Sinds ik in Warschau was aangekomen, had ik mijn blik nauwelijks van het gebouw af kunnen wenden. Vanaf de straat, vanachter de hotelramen, vanuit de metrogangen omhoog komend, overal werd ik gegrepen door het verfoeide wonder van symmetrie, de koortsdroom van een ideaal. ‘s Nachts kroop ik uit bed om de gordijnen open te schuiven voor een laatste blik. Ik voelde me opgelaten, als was het een jongen die ik heimelijk bewonderde. Een schepping waarvan ik elke lijn, elke vlek, elke oneffenheid wilde registreren. In het donker was […]

Haparandadam

Afhankelijk van waar je de klemtoon legt, klinkt het als een absurdistisch VPRO-programma: Haparandadam. In werkelijkheid is het een dam die zich enkele honderden meters uitstrekt in het IJ. Het is ook een scheiding van werelden. Wanneer je op het bankje zit aan het einde van de dam zie je rechts de stad en links de haven. De dam zelf is de as van een tussenland waar stad en haven zich met elkaar proberen te verzoenen. Waar bouwkranen wedijveren met havenkranen, en waar een oude pont een restaurant geworden is. En vooral waar de stad gestaag terrein wint – je […]

Charlottenburg

De zomernacht kleefde aan de stad, de warmte bleef maar tussen de huizen hangen en dreef me uit mijn kamer. Ik dwaalde door de straten van Charlottenburg, waar kalmte heerste. De buurt zat vol chic die zich bij nacht verstopte achter statige façades, de kroegen op de Stuttgarter Platz sloten al om een uur of één. Alleen in de straat voor het station, met zijn wederopbouwflats vol schotelantennes, schuurde de stad een beetje.

Nauw van Bath

Het mooiste van een ronde wereld is dat ze niet eindigt. En dat elke plek precies zo centraal ligt als elke andere plek. Toch zijn er veel plekken waar je je ver van alles voelt, zo dat het ongemakkelijk is. Niet bovenop een berg, maar ergens bij het Nauw van Bath bijvoorbeeld. Zeeland is van een ongekende schoonheid. Het kale landschap vol oude dorpjes, de machtige betonkolommen van de Kreekraksluizen, de Plompe Toren die eenzaam aan de Oosterschelde staat, de Deltawerken. De manier waarop de mens er de natuur in haar driften tracht te beteugelen is even imponerend als ontroerend. […]

Er was mij vechten beloofd

Boven Kreuzberg hangt een helikopter stil als een roofvogel en regelmatig trekt een colonne politieauto’s voorbij. Hun sirenes verdrinken in de diepe bastonen die vanaf de Oranienplatz door de wijk dreunen, hun zwaailichten zijn als discolampen. Het is 1 mei in Berlijn. Traditioneel gaat de eerste mei hier gepaard met betogingen, die tegen het vallen van de avond uitmonden in een orgie van geweld. Om het rituele geweld te beteugelen wordt sinds 2003 een groot straatfeest georganiseerd in het hart van Kreuzberg. Het lijkt te werken. Er wordt steeds meer gedanst en steeds minder gevochten.